Kampenexcursie met Herman van Rens
Reisinformatie:
Tweedaagse reis naar de voormalige concentratiekampen in Nederland.
Datum:
Zaterdag 18 en zondag 19 maart 2023 (één overnachting).
Opstapplaats:
Opstapplaats A2 carpoolplaats in Maasbracht (Midden-Limburg) en treinstation Roermond
Reisprijs:
€ 295- p.p. (o.b.v. een 2-persoonskamer)
Toeslag 1-persoonkamer: €55,-
De reisprijs is nagenoeg inclusief. Alleen drankjes e.d. zijn voor eigen rekening.
Inclusief:
- Vervoer met een touringcar;
- Entree kampen inclusief gidsen;
- 1 overnachting in een 4-sterrenhotel;
- 1 x ontbijt;
- 1 x driegangen diner;
- 2 x lunch;
- Reis- en gidsbegeleiding.
Programma
Zaterdag 18 maart
08.00 uur vertrek
11.00 uur Kamp Ommen
11.30 uur Vertrek
12.00 uur Lunch
13.15 uur Kamp Westerbork
17.00 uur Vertrek Kamp Westerbork
17.30 uur Aankomst hotel
19.00 uur Diner
Zondag 19 maart
07.30 uur Ontbijt
08.30 uur Uitcheck hotel en vertrek
09.45 uur Herinneringscentrum Apeldoornsche Bosch
11.00 uur Vertrek Apeldoornsche Bosch
11.45 uur Bezoek Kamp Amersfoort
13.15 uur Vertrek kamp Amersfoort
14.15 uur Lunch
15.15 uur Bezoek kamp Vught
17.00 uur Vertrek kamp Vught
18.30 uur Thuiskomst
Op deze tweedaagse reis nemen wij u mee naar de zwartste bladzijdes van de Nazibezetting van Nederland in de jaren 40-45, namelijk de concentratiekampen op Nederlands grondgebied. Onze reisgids is niemand minder dan de bekende Herman van Rens, die meerdere artikelen en boeken over de holocaust in Nederland en het kampensysteem heeft gepubliceerd.
Concentratiekampen waren een onafwendbaar uitvloeisel van de Nazi-heerschappij. De Nazi's kenden immers geen enkel respect voor democratie en recht en volgens haar leer behoorden niet alle burgers, zoals joden, Sinti en Roma, tot de samenleving en dienden als minderwaardig te worden uitgestoten. De kampen waren dan ook het middel bij uitstek om tegenstanders van het regime en zogeheten 'Untermenschen' op te sluiten en uiteindelijk te vermoorden. Daarbij mag niet uit het oog verloren worden dat de Nazi's van de concentratiekampen in de loop van de tijd een georganiseerd economisch systeem maakten ten bate van de oorlogsindustrie van het Derde Rijk.
In 1941 begon de Duitse bezetter ook in Nederland met het opzetten van concentratiekampen. In totaal zijn het er vijf geweest. Tijdens onze Kampenexcursie bezoeken wij er vier. Kamp Schoorl doen wij niet aan. Het was het eerste kamp in Nederland, maar was vanwege de ligging in de duinen van Noord-Holland nauwelijks een jaar in functie. Naast de vier kampen bezoeken wij tevens herinneringscentrum "Het Apeldoornsche Bosch", voor de oorlog een joods psychiatrisch verzorgingshuis. In 1943 werd de instelling door de nazi's ontruimd en werden de patiënten en het personeel gedeporteerd naar concentratiekampen en vrijwel allen vermoord.
Kamp Amersfoort. Barakken van het Nederlandse leger werden door de Duitsers in 1941 omgebouwd tot het Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort (PDA). Kamp Amersfoort was het strengste kamp met echte kampbeulen die er vaak plezier in hadden de gevangenen zwaar te mishandelen. De eerste gevangenen, tweehonderd communisten, waren afkomstig uit kamp Schoorl. De grootste groep gevangenen bestond uit opgepakte onderduikers, veelal mannen die aan de Arbeitseinsatz wilden ontkomen. Het kamp was overbevolkt. Slechte omstandigheden zorgden voor besmettelijke ziekten zoals dysenterie. Luizenplagen en longontsteking kwamen veelvuldig voor.
Kamp Vught. Dit kamp werd op 13 januari 1943 opgericht en heette officieel Konzentrationslager-KL Herzogenbosch. Het concentratiekamp was verdeeld in twee delen. Het eerste deel was het Juden Durchgangslager. Hier werden Joden gevangen gehouden voordat ze werden gedeporteerd naar Westerbork en vervolgens naar vernietigingskampen Auschwitz-Birkenau of Sobibor. Het tweede deel was bestemd voor Schutzhaftlager (veiligheidskamp). Hier werden Nederlandse en Belgische politieke gevangenen opgesloten. Ze kregen erg slecht te eten en werden gemarteld. De gevangenen moesten zes en een halve dag werken. Het bedrijf Philips maakte gebruik van deze gratis arbeiders en had er een werkplaats. Het werken bij Philips had grote voordelen voor de gevangenen. Zij werden gedurende die tijd niet op transport gezet en ze kregen te eten.
Kamp Westerbork. Via dit kamp werden de meeste Joden gedeporteerd, minimaal 92 transporten zijn uit het kamp vertrokken. Kamp Westerbork was volledig ingericht om Joden, Roma en Sinti en Jehova's Getuigen naar de werk- en vernietigingskampen in het oosten te deporteren.
Kamp Erika (Ommen). Dit kamp was voor de oorlog een ontmoetingsplaats van de theosofische beweging. Het werd in 1942 door de Duitsers in bezit genomen, herbouwd en werkverschaffingskamp Erika genoemd. Het zogenaamde Justizlager was bedoeld om de overvolle gevangenissen te ontlasten. Er werden met name economische delinquenten zoals illegale slachters en zwarthandelaren opgevangen. De leiding en bewakers waren voornamelijk Nederlanders. Marteling en publieke afranselingen waren aan de orde van de dag.
Herman van Rens (1946) uit Beek (Limburg) begon na zijn pensionering als huisarts aan een studie geschiedenis aan de UVA te Amsterdam. Hij specialiseerde zich in de holocaust en andere genocides. Samen met zijn vrouw Annelies deed hij onderzoek naar de deportatie van mannelijke joden uit Frankrijk, België en Nederland naar joodse dwangarbeiderskampen in Silezië. In 2017 ontving hij de Rachel Borzykowski-penning van de Stichting Sobibor voor zijn bijdrage aan de vermeerdering van de kennis over de deportatie van Nederlandse Joden naar Sobibor.